Handleiding voor de ontwikkeling tot een gezond bijenvolk

mijn eerste bijenvolkje
mijn eerste aflegger

Beste beginnende imker,

Als u op deze pagina belandt, dan hebt u van uw peter een broedaflegger gekregen.  Deze bestaat uit enkele broedramen, broed in alle stadia of al dan niet met een of meerdere koninginnendoppen.

We beschrijven hieronder wat u precies moet doen om deze broedaflegger tot een volwaardig volk te ontwikkelen en ook een kalender zodat u kan volgen wat er met je aflegger gebeurt in de komende dagen, weken en maanden. Veel succes vanwege de vereniging en jullie peters!

Handleiding

  1. Sluit het vlieggat van je bijenkast waarin de broedaflegger gaat komen.
  2. Plaats het broedraam (of de broedramen indien uw peter bijzonder gul is geweest) in het midden van de bijenkast.
  3. Plaats een raam met waswafel aan beide zijde van de broedramen.
  4. Plaats een raam met voedsel naast een waswafelraam, tenzij de broedramen genoeg stuifmeel bevatten.
  5. Sluit het nieuwe nest af met blokramen.
  6. Plaats de raamafdekking en liefst nog een extra isolatie zodat zo weinig mogelijk warmte verloren gaat.
  7. Stel uw bijenkast op op minimum 3 km afstand van de plaats waar de aflegger gemaakt werd.
  8. Na +/- 1 uur rust open je het vlieggat. Hou dit vlieggat zeer eng, 1 cm is namelijk voldoende zodat de aflegger beschermt wordt tegen roverij, tocht,…
  9. Geef de aflegger 2 à 3 kg suikeroplossing (1 op 1) of 2kg suikerdeeg; Als er genoeg voeding in de broedramen zat rond het broednest, dan kan je dit bijvoederen ook later doen. Kijk erop toe dat het volk steeds 2 à 3kg voedsel ter beschikking heeft. Een vol simplexraam bevat minstens 2 kg voedsel.
  10. Laat nu je aflegger met rust! De aanwezige bijen gaan nu een nieuwe koningin maken. Elke interventie van de imker, zoals het openen van het deksel, het verzetten van de kast, het uithalen van de raampjes, verlaagt de kans op succes!
  11. 24 dagen later is het de ideale moment voor een eerste anti-varroa behandeling, want al het broed is immers uitgelopen, ook de laatste dar. Contacteer uw peter om te vragen wat de ideale behandeling is. Maak van deze actie gebruik om eens even te piepen of je koningin aan de leg is (zie hieronder).
  12. Zodra een waswafel uitgebouwd is en bezet met broed of honing en stuifmeel, plaats je het volgende raam met waswafel naast het broedraam. Doe dit echter niet meer na 15 augustus, daar de kans bijzonder klein is dat de bijen dit raam nog gaan opwerken.
  13. Na 20 augustus geef je de wintervoeding. De hoeveelheid hangt af van de aanwezige hoeveelheid honing die de bijen zelf verzameld hebben. schat deze hoeveelheid in en voer bij tot het bijenvolk aan ongeveer 10kg wintervoeding komt; 1dm² bezette raat aan beide zijden komt overeen met 0,4 kg. Een vol simplex raam komt overeen met 2kg.
  14. Mijten tellen:

     Leg een wit blad papier onder de varroa bodem en tel elke dag de mijten die gevallen zijn, zowel de bruine (volwassen) mijten als de witte mijten. Tel je in de maand augustus meer dan 10 mijten per dag dan is de varroabesmetting te hoog en bestaat het risico dat het volk de volgende lente niet haalt omdat het te zwaar is aangetast. Contacteer je peter om een gepaste behandeling toe te passen in deze periode.
  15. In december/januari de anti varroa behandeling met oxaalzuur.

Kalender

Wat gebeurt er in de bijenkast wanneer we de aflegger gemaakt hebben en wat ik moet ik doen om mijn bijenvolk te laten groeien? We herhalen nog eerst even het eerste deel van het leven van de koningin:

Koningin: van geboorte tot aan de leg

Dag 1 oude koningin legt eitje in koninginnendop
Dag 4 eitje wordt larf
Dag 9 koninginnendop gesloten
Dag 16 geboorte
Dag 21-23 bevruchting
Dag 26 Koningin start eileg

Specifiek voor onze broedaflegger komt dit op hetvolgende neer:

Dag 0
De aflegger is gemaakt, de bijen beginnen een (of meer) redcel te maken om van een larfje een koningin te maken.

Dag 4
De koninginnencel is gesloten

Dag 11
De koningin wordt geboren, of moeten we zeggen, de prinses

Dag 16
De koningin gaat op bruidsvlucht en wordt bevrucht door de darren. Hopelijk is het rond deze periode prachtig stralend mooi weer. Dan is de kans immers het grootst dat de koningin op haar vlucht verschillende darren is tegengekomen. Het zeer wisselvallige weer (regen, kou, storm) van de lente van 2012 zorgde er immers voor dat verschillende cursisten zonder bevruchte koningin achterbleven.

Dag 19
De koningin gaat aan de leg.

Zonder de kast te moeten openen kan je reeds aan het vlieggat herkennen dat er een koningin aan de leg is. De werksters die enkele dagen ervoor nog wat doelloos ronddwaalden, zijn nu zeer doelgericht en verschillende werksters komen met stuifmeel aan hun pootjes thuis gevlogen.

Dag 24 – 28:  The day
Rond deze dagen doen we de eerste inspectie van ons bijenvolk. Indien we broed zien (in het allerbeste geval zelfs wat gesloten broed) dan is de operatie gelukt. Op de onderstaande foto zie je broed, we zijn dus zeker dat er een koningin aan de leg is. Het eitje van 1 of 2 dagen oud is bijzonder moeilijk te zien, vooral indien de was nog mooi wit ziet. In oude ramen, die veelal bruin tot zwart zijn, is het veel gemakkelijker om de eitjes te herkennen.

controle op dag 24 of de koningin in de aflegger werk
broed in alle stadia – brias
ei- larf- verzegelde cel

Wat kan er mis gaan?

Indien de koningin niet bevrucht is, dan kunnen er werksters eitjes beginnen leggen. Deze noemt men dan soms malle moeren. Je zal dan bijvoorbeeld zien dat er in een cel 2 eitjes liggen, of dat er een week later bultbroed  ontstaat.

Contacteer uw peter bij twijfel.

Voor de pro’s:

Dit is ook het ideale moment om de koningin te merken. Je kan ze immers gemakkelijk herkennen nu er nog zo weinig bijen zijn. Doe je dit op een mooie vliegdag rond 11 uur, dan zijn alle haalsters ook buiten, een ideaal moment.

En verder:

  • anti-varroa behandeling (contacteer uw peter)
  • zodra een waswafel half opgebouwd is, voeg je een nieuw waswafel toe, liefst net naast het broednest.
  • Controleer de voedselvoorraad. Bij minder dan 2kg, suikeroplossing van 1deelsuiker/1deel water, voederen.
  • hou het vlieggat zeer eng om roverij te voorkomen en om een te grote afkoeling van het volk te voorkomen